Hoe ga je om met emotionele intensiteit als therapeut?
Hoe ga je om met emotionele intensiteit als therapeut?
  • Psychosociaal therapeut opleiding

Psychosociaal therapeut opleiding: omgaan met emotionele intensiteit

Geplaatst op: 23-01-2024
Door: Frans
Leestijd: 4 minuten

Het omgaan met emotionele intensiteit tijdens therapeutische sessies is een cruciale vaardigheid voor elke therapeut. Emoties kunnen variëren van verdriet, woede, angst tot vreugde, en het is essentieel om deze emoties effectief te begeleiden tijdens therapeutische sessies. Dit artikel biedt inzicht in hoe therapeuten de emotionele intensiteit tijdens sessies kunnen navigeren en bijstaan.

Begrip en Compassie

Een van de belangrijkste aspecten van het omgaan met emotionele intensiteit is het tonen van begrip en compassie. Wanneer een cliënt intense emoties ervaart, is het essentieel dat de therapeut erkent en valideert wat de cliënt voelt. Als therapeut kan je een houding aannemen van compassie en onvoorwaardelijke liefde om op die manier een veilige sfeer te creëren voor je emotionele cliënt. Dit betekent niet dat je in een ‘redder-stand’ gaat staan en probeert de emotie minder te maken. Het is juist belangrijk om cliënten te laten doorvoelen wat er in zichzelf gebeurt. Daarbij is het goed om te realiseren dat emoties soms weggestopt kunnen zijn en dat wanneer een cliënt ze ervaart, dit als een bevrijding kan zijn. En tegelijkertijd óók intens, waardoor het belangrijk is om de ruimte te bewaken zodat dit proces vloeiend kan verlopen. Het kan zijn dat compassie een moeilijk onderdeel is voor jou in je hulpverlening, dan kan het behulpzaam zijn om een compassietraining te volgen.

Oefeningen rondom emoties

Het kan behulpzaam zijn om wat technieken in je arsenaal als therapeut te hebben om cliënten te ondersteunen in het doorvoelen van emoties.  Dit kunnen ten eerste oefeningen zijn die direct betrekking hebben op de emotie, zoals een acceptatieoefening van de lastige emotie. Ten tweede kunnen dit ook oefeningen zijn die de cliënt helpt om meer aanwezig te zijn in het hier-en-nu. Dit kan bijvoorbeeld gaan over mindfulnessoefeningen die de cliënt helpen gegrond te zijn in het huidige moment. Dit soort oefeningen kan de cliënt helpen om de intensiteit aan te kunnen en de emoties goed te doorleven.

Grenzen Stellen

Het stellen van grenzen is bijzonder belangrijk als het gaat om het ervaren en uiten van emoties in therapie. Door duidelijke grenzen te stellen, kunnen therapeuten een veilige ruimte creëren waarbinnen cliënten hun emoties kunnen verkennen en uiten. Het is essentieel dat een therapeut duidelijk maakt welke mate van emotionele expressie passend en veilig is binnen de therapeutische omgeving. Bovendien draagt het stellen van grenzen rondom emotionele expressie bij aan het leerproces van de cliënt; het helpt hen om hun eigen grenzen in het dagelijks leven te herkennen en te respecteren. Dit is een cruciale vaardigheid voor emotioneel welzijn en voor het opbouwen van gezonde relaties buiten de therapie. Het handhaven van deze grenzen vereist daarbij een zekere mate van flexibiliteit en aanpassingsvermogen van de therapeut, omdat elke cliënt uniek is in zijn of haar emotionele ervaringen en behoeften.

Empathisch Luisteren

Empathisch luisteren is een andere essentiële vaardigheid die behulpzaam kan zijn aangaande emotionele intensiteit. Dit begrip betekent actief luisteren; echt proberen te begrijpen wat de cliënt doormaakt en met inlevingsvermogen reageren. Maar wél met een gezonde afstand. Empathie kan namelijk al snel sympathie worden, waarin je gaat meevoelen met de cliënt. Het is juist belangrijk om op die afstand te blijven, zodat je niet wordt meegenomen in de emotionele staat van je cliënt. Het is daarnaast ook belangrijk om niet te snel met oplossingen of adviezen te komen. In plaats daarvan is het goed om eerst volledig te horen wat de cliënt te zeggen heeft. We kunnen als therapeuten soms te snel iemand willen helpen. Vanuit de beste intenties natuurlijk. Maar een resultaat hiervan is dat cliënten op die manier aan hun ervaring voorbij kunnen gaan. Ook is het dan mogelijk dat ze afhankelijk van jou als therapeut worden. Dit terwijl je eigenlijk cliënten wil helpen zichzelf te kunnen helpen.

Zelfbewustzijn van de Therapeut

Therapeuten moeten zich ook bewust zijn van hun eigen emoties en reacties. Zelfbewustzijn is cruciaal om te voorkomen dat persoonlijke emoties of vooroordelen de therapie beïnvloeden, vooral in momenten van emotionele intensiteit. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat je zelf wordt aangeraakt in een bepaald pijnpunt door de cliënt. In dat soort momenten is het belangrijk om je bewust te zijn van je eigen emotionele staat en mogelijke reactie. Op die manier kan je zorgen dat de sessies minder worden beïnvloed door je eigen emotionele ervaringen. Tegelijkertijd kan het ook gebeuren dat je soms wel wordt beïnvloed en dat is ook oké. Je kan dat zien als een leerproces. Hulpmiddelen die je daarbij kunnen helpen zijn intervisie, supervisie en leertherapie.

Cultuur- en Contextbewustzijn

Een bewustzijn van culturele en contextuele factoren is ook essentieel. Emotionele expressie en regulatie kunnen namelijk sterk variëren afhankelijk van culturele achtergronden en persoonlijke geschiedenis. Het is goed voor therapeuten om bewustwording te creëren rondom de relevante verschillen. Op die manier kan je je benadering aanpassen zodat het beter past bij je cliënt. Om een voorbeeld te geven, kan je hier een stuk lezen over culturele verschillen rondom depressie.

Continue Professionele Ontwikkeling

Tot slot is voortdurende professionele ontwikkeling een nodig onderdeel. Het bijwonen van workshops, trainingen en conferenties helpt therapeuten om hun vaardigheden bij te schaven en up-to-date te blijven met de nieuwste technieken en onderzoek in hun veld. Dit stelt hen in staat om onder andere beter om te gaan met de uitdagingen die gepaard gaan met emotionele intensiteit in therapie.

Conclusie

In de complexe wereld van therapie vormt het omgaan met emotionele intensiteit een sleutelcomponent. Begrip en compassie zijn daarbij essentiële elementen. Het erkennen en valideren van wat cliënten voelen, zonder daarbij in de ‘reddersrol’ te schieten, creëert een veilige ruimte voor emotionele expressie. Het belangrijkste daarbij is om cliënten de ruimte te geven hun emoties te ervaren en te doorvoelen, wat soms kan voelen als een bevrijdende, maar tegelijkertijd ook intense ervaring. Dit proces vraagt om een delicate balans tussen empathie en het bewaken van professionele grenzen. De therapeut moet hierbij alert blijven op eigen emoties en vooroordelen om de therapie niet negatief te beïnvloeden. Doorlopende professionele ontwikkeling, zoals compassietraining, en het blijven reflecteren op persoonlijke ervaringen en voorkeuren, zijn essentieel in dit voortdurende leerproces. Zo wordt therapie een plek waar veiligheid en groei hand in hand gaan, zowel voor de cliënt als voor de therapeut.

Heeft dit artikel je nieuwsgierig gemaakt naar onze opleiding tot psychosociaal therapeut? Bekijk dan hier onze pagina.